Tweede bijeenkomst | Ontwikkelgroep ‘Werken aan aanwezigheid’

Op 23 november 2021 vond de tweede bijeenkomst van de ontwikkelgroep ‘Werken aan aanwezigheid’ plaats. Dit keer stond de bouwsteen gespreksvoering centraal.

Babs Smith nam de deelnemers in haar presentatie – feitelijk een mini-training – mee in de beginselen van de motiverende gespreksvoering. Dit is een op samenwerking gerichte gesprekstijl, die iemands intrinsieke motivatie voor verandering ontlokt en versterkt. Het is vooral een houding: een gidsende, doelgerichte stijl van communiceren waarbij je gesprekspartner centraal staat en vanuit samenwerking de intrinsieke motivatie voor verandering wordt uitgedaagd en versterkt. De beleving en autonomie van je gesprekspartner staan hierbij voorop.

Deze manier van communiceren sluit aan bij de grondbeginselen van aanwezigheidsbeleid: leerlingen zien, laten merken dat je ertoe doet en dat je gemist wordt als je niet aanwezig bent. Nieuwsgierig zijn naar de leerling en zijn of haar leefwereld en beweegredenen. En vanuit een open houding het gesprek aangaan als aanwezigheid even niet vanzelfsprekend is.

Tips

Babs Smith is na haar presentatie geïnterviewd door Bea van Heukelom van het Steunpunt Passend Onderwijs. Hierin gaf Babs onder meer de onderstaande tips en aandachtspunten in de communicatie over aanwezigheid:

• Het is belangrijk duidelijk te communiceren over je beleid rondom aan- en afwezigheid. Waarom vind je aanwezigheid belangrijk? Hoe handel je bij afwezigheid, etc. Ouders en leerlingen weten op die manier wat ze kunnen verwachten van school en waarom jij handelt zoals je doet.
• Door te werken aan je relatie met ouders en leerling voordat verzuim optreedt, ga je gemakkelijker met elkaar in gesprek als daar een aanleiding voor is.
• Sluit in je communicatie over aanwezigheid zo veel mogelijk aan bij al bestaande contactmomenten, zoals voorlichtingsmomenten, kennismakingsgesprekken en 10-minuten gesprekken.
• In registratiesystemen, zoals Magister of Som Today is het vaak mogelijk een notificatie in te stellen bij afwezigheid. De mentor ontvangt dan een bericht wanneer de leerling afwezig is. Dit draagt bij aan snelle signalering.
• Ga bij signalen zo vroeg mogelijk in gesprek met de leerling en ouders.
• De hiërarchische relatie tussen leerling en docent kan een belemmering vormen voor een open gesprek. Zorg voor een gelijkwaardig gesprek waarbij samenwerking centraal staat.
• Probeer de eigen oordelen, waarden en normen in het gesprek even te parkeren om weerstand te voorkomen.
• Oprechte nieuwsgierigheid naar de ander is het sleutelbegrip. Daardoor voelt de ander zich gezien en vergroot je de veiligheid en kans op een open en eerlijk gesprek.

Subgroepen

Go slow to go fast. Wat betekent dat eigenlijk? Aanwezigheidsbeleid is een whole school approach. In een dergelijke aanpak zijn er geen shortcuts of snelle interventies in te zetten als quick fix. De implementatie van aanwezigheidsbeleid is een proces dat meerdere jaren in beslag neemt om in het denken en handelen van alle betrokkenen terecht te komen.

Het is belangrijk om draagvlak te creëren onder alle partners, te werken vanuit een gemeenschappelijk visie, te informeren over en het meenemen van alle partners in alle lagen. Er bestaat veel verschil tussen scholen, bijvoorbeeld in hoeverre er bekendheid wordt gegeven aan beleid rondom aanwezigheid/afwezigheid/verzuim richting ouders en leerling. Maar ook in hoeverre schoolprofessionals hiermee bezig zijn naast al hun andere taken, er ruimte is om het gesprek aan te gaan bij afwezigheid en in hoeverre professionals getraind zijn om dit gesprek te voeren.

In drie verschillende subgroepen is doorgepraat over het werken aan aanwezigheid vanuit een van de drie onderstaande invalshoeken.

Save the date 2022

In 2022 geven we een vervolg aan de ontwikkelgroep middels twee bijeenkomsten voor de zomervakantie en twee bijeenkomsten na de zomervakantie.