Menu
backTerug
Banner

Op naar geïntegreerde onderwijsvoorzieningen: “Het ontschotten is nodig”

Bijna honderd deelnemers luisterden, na een lekker kopje koffie met cake, naar Anke de Boer die toelichtte hoe zij en Christy Tenback in 2018 dit onderzoek zijn gestart. Er werd onderzoek aan beleid gekoppeld, zodat de regering beter zicht heeft op de ontwikkelingen en resultaten. Het onderzoek bestaat uit twee delen: beleidsonderzoek en praktijkonderzoek. Het praktijkonderzoek gaat verder waar het beleidsonderzoek is gestopt.

Enkele factoren die bijdragen aan een succesvolle ontwikkeling van de samenwerking tussen regulier en speciaal onderwijs:

  • Werk vanuit een gezamenlijke visie. Als je de focus legt op wat de leerling nodig heeft, dan komt die visie vanzelf.
  • Waar goede betrekking was van derden, waren brede onderwijsvoorzieningen.
  • Wees zorgvuldig met je groepsindeling en het is niet erg dat hier soms grenzen aan zitten.

Belemmerende factoren uit het beleidsonderzoek bleken bijvoorbeeld gescheiden huisvesting en administratieve systemen: “Zijn dit nou de dingen waar we tegenaan moeten lopen?” vatte Anke de veel gedeelde ergernis samen.

Christy nam de presentatie over voor het samenvatten van de resultaten van het praktijkonderzoek: Kinderen voelen zich geïncludeerd in gemengde groepen, leren van en met elkaar en blijven zich ontwikkelen op sociaal en cognitief vlak.

Lees hier meer over de resultaten van het onderzoek. Geïntegreerde onderwijsvoorzieningen: zicht op ontwikkelingen, bevorderende en belemmerende factoren en uitkomsten bij leerlingen en ouders | NRO

Bekijk Plenaire presentatie Slotsymposium

Na het plenaire gedeelte waren er nog twee sessierondes te volgen. In deze acht sessies deelden allerlei scholen en organisaties hun kennis en inzichten die ze de afgelopen jaren hebben opgedaan in het samenwerken tussen regulier en het gespecialiseerd onderwijs.

  1. Met vijf scholen (s)Samen Kansrijk gespecialiseerd onderwijs starten
    Door: Linda Bloemendal, teamleider SO Fryslân, en Itie ter Steege, directeur RENN4
    Linda en Itie vertelden ons hoe ze in Drachten al 12 jaar bezig zijn met het ontwikkelen van een nieuwe onderwijsvoorziening op weg naar een samensmelting van het speciaal onderwijs. Met behulp van heel veel werkgroepen en twee geïntegreerde kleuterklassen gaan ze na de kerstvakantie met alle groepen in het nieuwe gebouw samenwonen. De uitdagingen voor de toekomst zijn het samenleven en samenwerken. Linda en Itie zien het met vertrouwen tegemoet door alle expertise die ze op deze manier samenvoegen.
    —
  2. EDI gedifferentieerd toepassen in de SBO-context
    Door: Miriam Jager, schoolleider in opleiding en Pepijn Holsbeeke, leerkracht, beiden van SBO De Sterren | RENN4
    Hoe pas je het Expliciete Directe Instructiemodel toe in gedifferentieerde klassen? Miriam en Pepijn behandelden de eigen opgedane inzichten rondom de lesfasen van het EDI model. Ze gaven inzichten in het EDI-model koppelen aan de SBO-context en school specifieke context. Welke rol heeft het onderwijsondersteunend personeel? Welke effecten zien zij in het SBO? Hoe houd je de balans tussen het EDI-model als basis en daarnaast afstemmen op de SBO-leerling?
    —
  3. Verschil gewoon maken, gewoon verschil maken
    Door: Will van der Zanden, directeur Het Gele Park
    Het Gele Park is een Integraal Kindcentrum waarbij onderwijs (regulier, speciaal onderwijs en speciaal basisonderwijs), kinderopvang en zorg onder één dak ‘samenwonen’. Het proces is inmiddels drie jaar gaande en er zijn naast de mooie ontwikkelingen ook nog uitdagingen. Will benadrukte dat het een proces is, proberen belangrijk is en we niet moeten verschuilen achter ingewikkeldheid. De ambitie ligt om van geïntegreerde voorzieningen naar inclusief onderwijs te gaan: “Sommige [kinderen] kunnen een salto, andere moet je helpen een bankje op te stappen.”
    Op de vraag van de Razende Reporters ‘heb je inspiratie uit deze sessie gehaald?’ zei een deelnemer: “Inclusie zit in kleine dingen.” “Leerlingen verzinnen zelf inclusieve activiteiten,” geeft een andere deelnemer aan en zegt zelf ook een vergelijkbare organisatiestructuur te willen implementeren.
    —
  4. Vanuit samenwerking (reguliere) scholen helpen om leerlingen met een intensieve ondersteuningsbehoefte passend onderwijs te bieden.
    Door: Margriet Westerbrink, onderbouwcoördinator en ambulant begeleider vanuit het samenwerkingsverband richting regulier en Roselie Drost, directeur van het Gespecialiseerd onderwijs in Hoogeveen (RENN4)
    Ontwikkelkracht – evidence-informed werken en de inzet als expertschool. Het centrale thema van het traject ‘Ontwikkelkracht’, de inzet als expertschool, is het bevorderen van een systematische en onderbouwde aanpak binnen het (gespecialiseerd) onderwijs, gericht op het verbeteren van leer- en gedragsresultaten van leerlingen met specifieke ondersteuningsbehoeften. Het traject richt zich op het samenwerken met andere scholen om kennis en effectieve praktijkervaringen te delen en te implementeren. Er wordt gestreefd naar een continue verbetering en aanpassing van het onderwijsaanbod, zodat het beter aansluit bij de veranderende behoeften van leerlingen. Het uiteindelijke doel is om een positief en effectief leerklimaat te creëren waarin alle leerlingen optimaal kunnen ontwikkelen en (meer) inclusief onderwijs mogelijk wordt.
    De Razende Reporters stelden aan deelnemers de vraag wat ze als inspiratie meenemen uit de sessie. Hierop waren de antwoorden: “Meer bewust[wording] dat kennis in SO te delen valt richting regulier” en “Opleidingen moeten ook inclusief onderwijs in hun curriculum aanbieden.”
    —
  5. ‘Hij eruit of ik eruit’ – over ingewikkelde kleuters en moeilijk verstaanbaar gedrag
    Door: Peter Smit, directeur SBO ’t Palet en Lisa Houtbraken, teamleider SBO ‘t Palet
    Peter en Lisa vertelden in hun verhaal over hoe de toestroom van jonge, ingewikkelde leerlingen toeneemt. Vanaf jonge leeftijd blijkt dat het moeilijk te zijn passend onderwijs of zelfs voorschoolse mogelijkheden te vinden. Ze worden verwezen naar het SBO, maar zijn we voldoende toegerust om aan de complexe ondersteuningsbehoeften van de leerlingen te voldoen? Wat moeten we met elkaar doen, aanpassen en ontwikkelen, buiten de open deuren als extra personeel, om deze ingewikkelde doelgroep een kans te geven in het onderwijs? Peter en Lisa lieten de deelnemers ervaringen met elkaar delen.
    —
  6. Engelengeduld en een lange adem
    Door: Leen Koole, Centrum Directeur, IKEC Hoorn en Eline Peen, Operationeel teamleider IKEC Hoorn, beide werkzaam voor stichting Trigoon.
    Het IKEC Hoorn is een speciale voorziening in de regio West-Friesland, gestart in 2017, waar Leen en Eline een onderwijs- zorgaanbod verzorgen voor kinderen met een extra ondersteuningsbehoefte en soms moeilijk begrijpbaar gedrag. De reis naar één nieuw gebouw in 2025 is samen afgelegd met onderwijs- kinderopvang- en jeugdhulppartners. Nu zijn ze op excursie naar het regulier onderwijs.
    Op de vraag van de Razende Reporters ‘heb je inspiratie uit deze sessie gehaald?’ zei een deelnemer: “Bevestiging.”
    —
  7. Symbiose binnen Eduwiek, geen weg meer terug!
    Door: Aleida Hepping, trajectbegeleider en Els van Grunsven, hoofd Expertisecentrum. Beide van Eduwiek
    Eduwiek is de naam van een samenwerkings- en onderwijsconcept in Hoogeveen, waar regulier voortgezet onderwijs en gespecialiseerd onderwijs samen zo’n 2200 leerlingen bedienen. Na een korte schets van hun setting, namen Aleida en Els de deelnemers mee in de wijze waarop ze onderwijs in symbiose verzorgen. Dat doen ze al een aantal jaren in de bovenbouw van het VMBO en sinds dit schooljaar ook in klas 1 havo/vwo. Ze vertelden het eerlijke verhaal, want naast hun successen, vraagt dit type onderwijs om constante aandacht en doorontwikkeling.
    De Razende Reporters stelden aan deelnemers de vraag wat ze zelf willen gaan uitproberen. Hierop waren de antwoorden: “Ik zie kansen. Combimogelijkheden met praktijkonderwijs en ZML” en “Alle partijen aan tafel zetten.”
    —
  8. Samenwerking SBO & SO & VSO vanuit experimentele wetgeving, het kan echt!
    Door: Annemarie Vis, locatieleider van de SO & VSO de Mackayschool te Meppel en Ronald Kamerman, directeur van SBO de Reestoever & de Mackayschool te Meppel
    Annemarie Vis en Ronald Kamerman namen ons mee in hun reis van de laatste 3 jaren. De reis van het in contact komen van de 2 scholen, het navigeren tussen verschillen en overeenkomsten, het creëren van een visie en komen tot beoogde nieuwbouw.
    Op de vraag van de Razende Reporters ‘wat ga je uitproberen in je eigen praktijk?’ zei een deelnemer: “Gewoon gaan doen.”

We kijken terug op een waardevolle middag waar informatie, ervaring en expertise gedeeld is. Daarnaast bood de middag ruimte voor ontmoeting en verbinding, tijdens de interactiemomenten in de sessies en de netwerkborrel. Fijn om met een gezelschap vanuit dezelfde energie en missie te werken richting inclusiever onderwijs!

Meer informatie

Terug naar overzicht